PIOSEK Ukozali, jak sie kiejsi czerchlowało las, do polyniska zasioli krzice a dali se po półce krzicówki. Teraz bedóm w Piosku czakać, jesli to zapómniane zbożi wyrośnie a w prziszłym roku prziniesie plón.
W obchodach piyrszigo świynta krzice w Piosku Na Jaworzu za laskym Rzypi uczestniczyło ponad 50 ludzi. „Je to piyrszi taki świynto w całej nasi republice. Słyszeli my, że w Polsce uż cosi takigo majóm. Byłoby piekne, gdyby sie ta naszo impreza stała tradycjóm,” powiedzioł Karel Kurzysz, jedyn z organizatorów.
Organizatorym imprezy je nowo powstajóncy Klub Miłośników Historii w Piosku, do kierego sie może przigłosić każdy, kogo interesuje historia a dawne czasy we współpracy ze spółkóm Koliba. „Z propozycjóm zorganizować świynto krzice prziszli profesor Karol Daniel Kadłubiec a Jan Sztefek z Ustronia, kierzi przed pore rokami zorganizowali cosi podobnego w Ustróniu,” dodoł Kurzysz.
„Beskidy były porośnióne bukowo-jodłowym lasym, a tak piyrszi osadnicy, kierzi tu prziszli, musieli strómy a krzoki na nowocinie nejpryndzi czerchlować, potym jak uschły, ściónć, spolić a do polyniska zasioć zbożi. Z Jankym Michalikym my se to sprugowali a nie było to lekki,” prziznoł Kurzysz.
Krzica je starszóm, nieuszlachetniónóm formóm żita ozimego, kieróm sie sioło głównie w Karpatach. Nie wadzi ji jałowo ziymia a ciynżki warunki uprawy. Mo grube ziarno, kiere je słabo zakryte plewami, po dojrzyniu sie wysypuje. Krzica mo kupa odmian, nejbardzi je rozpowszechnióno ta, kiero sie nazywo żitym świyntojańskim, bo sie sieje na świyntego Jóna. Na jesiyń je dobre krzice zkosić na zfutrowani dlo bydła, kosi sie jóm a młóci dziepro na drugi rok.
„Było to piyrsze zboże, kiere sie u nas sioło całe stulecia. Ostatni roz żech krzice widzioł w 70. rokach pod Stożkym w osadzie U Halamy,” spómnioł se Kurzysz. Jesi krzica w Piosku wyrośnie a do plón, za rok jóm wymłócóm cepami, pomielóm na żarnach a słóme, kiero je dłógo, naćpióm do strużoka. A aby się to podarziło, gospodarze imprezy poczynstowali gości krzicówkóm od pana Jana Sztefka z Ustrónia.