Jewka Trzynczanka: Żarliwcy
Ze żarliwcami to je nikiedy gorsi niż z łożralcami. Bo nikiery, jak je jyny sym tam pod gazym, je aji sikowny. Śmieje sie, naślubuje, że wóm kupi aji wycieczkym na Miesiónczek, abo spi. Ło tych krokatych mówić nie bedym, bo to je inszo kategoryja. Ale mieć żarliwego chłopa, tóż to je gorsi jako trzynsiyni ziymi. Nic, jyny was podejrzywo. Góni łod łokna ku łoknu ze zygarkym w rynce. A jak przidziecie do chałpy ze sklepu z ciynżkimi taszkami, tak je łogiyń na dachu, żeście prziszli ło pół godziny nieskorzi.
Potym zacznie wypytowani: „Kaj żeś była, z kim żeś mówiła, czymu żeś mówiła i co żeś mówiła?” Zacino sie lustracyja mobilu. Nie dej Boże, jak by sie zapómniało wymazać jakóm esemeskym łod kamratki, bo zacino dalsi cyrkus. A łod kamrata? To uż je groch na klynczyni nagotowany. Potym dóndzie na spodni prodło. Ci wónio sprejym, abo nie dopuść, Boże, jakóm kolinskóm po golyniu. Taki żarliwiec wóm przechybie cały szifóner – kómbiny, lajbiki, majtki a potym wóm wlezie do taszki i chlado.
Ale tak to je na łobóch strónach. Bo żarliwo baba je gorszo niż łogiyń na dachu. Każdymu chorobnie żarliwymu by trza było złoperować muzg. Ale przeca jyny kapkym żarlić trzeba. Nie powiycie przeca swoji babce abo chłopu, jak byście jich kaj prziścigli: „Przeboczcie, że was wyruszujym, potrzebujym z łóżka jyny piżamo a idym spać do łobywaku.”
Ale co z takim chłopym, kiery wlezie na chacie do piwnice pod deliny a przi tym dóma powiy, że jedzie na trzi dni słóżbowo preć. Babka se zawoło na chatym dwóch kamratów, bo chce wymiynić w jizbie porym desek na ścianie a tyn jeji sie ku tymu ni mo. Tóż zacino sibowani szifónerym, stołkami i kany cim pieknie na postrzodek, kaj je wieko do chłopowej skrywki. Chłopi skóńczóm robotym, wypijóm kawym i jazda do chałpy, że jutro to dorobióm. Tymu w dziurze ale zacino dochodzić dech, bo ni mo luftu. Myśloł, że staróm nachyto i bedzie mioł czorne na biołym, że sie mu gzi.
Na drugi dziyń go wycióngli z dziury na poły żiwego. Zesmolóny był aż na pleca. Tóż go szlauchym łopłókali na zogrodzie i łodwiyźli do szpitola. Trzepoł sie a skoro zesiwnył. Paniczka myślała, że je wylyczóny ze żarliwości i zgodziła sie, że jeszcze łostatni roz to z nim spruguje. Jak sie ale jyny kapkym łotrzepoł z tego niedobrowolnego harestu, wszecko było spatki we starych kolejach. Był jako wagón, kierego, jak wykoleji, nachynóm spatki na glajzy. Tóż kómu ni ma rady, tymu ni ma pómocy. Nimocny sie musi lycić a un nie chcioł.
A że go w tej dziurze naszli żiwego, za to może podziynkować suczce łod sómsiada, też chaciorza. Prziszeł pojczać łopatym, bo sie mu przi jego sztyl złómoł. Psisko wyczuło, że pod szifónerym na postrzodku jizby je cosi żiwego. Zaczyno strasznie harwosić i szkrobać łapami po delinach. I potym chłopa wyswobodżili.
Tóż, panowie i panie, nie wlazujcie do żodnej dziury. Jak na was przidzie amok żarliwości, dejcie se abo wielkóm abo idźcie na luft.
O autorce: Eva Szczerbová, rozená Suszková, se narodila 17. září 1938
v Písku u Jablunkova. Její matkou byla lidová vypravěčka Marie Suszková, známá
jako Chraścinka z Pustek. Ve svých patnácti letech začala pracovat v železárnách v Třinci, kde byla zaměstnána až do roku 1994. Pravděpodobně i pod vlivem své matky se začala poměrně brzy věnovat také psaní. Nejprve psala tzv. do šuplíku, od roku 2007 publikuje pod pseudonymem Jewka Trzynczanka.
Děkujeme autorce a vydavateli – spolku Ducatus Teschinensis – za souhlas s publikováním na našem portálu vybraných povídek z knihy Jako sie tyn żiwot zmiynio, kterou lze zakoupit v regionálních knihkupectvích.
Komentáře
